Giải bài tập Công nghệ 7 - Bài 11: Sản xuất và bảo tồn giống cây trồng Giúp học sinh giải các bài tập, tiếp thu kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng vào Mục đích của sản xuất hạt giống rau là tạo ra nhiều hạt giống và cây con để trồng trọt. Mật ñộ khoảng các gieo trồng tùy theo giống với những giống có chiều cao trung bình khoảng cách hàng 70 cm cây x cách cây 25-30 cm. Bón phân: Phân bón cho sản xuất giống tùy thuộc vào giống và ñất trồng mức bón cho sản xuất hạt giống có thể áp dụng phân chuồng 10 -15 tấn Trả lời (1) Năm thứ 1. Gieo nhất giống đã phục tráng và chon ra cây có đặc tính tốt. Năm thứ 2 : hạt của mỗi cây tốt gieo thành từng dòng. Lấy hạt của dòng tốt nhất hợp lại thành giống siêu nguyên chủng. Năm thứ 3 : Từ giống siêu nguyên chủng nhân thành giống nguyên Tận hưởng nhiều lợi ích sức khỏe của tự nhiên tầm xuân hạt giống dầu có sẵn trên Alibaba.com và nâng cao sức khỏe của bạn. tự nhiên tầm xuân hạt giống dầu mang đến những lời đề nghị hấp dẫn để tạo túi tiền của bạn. Xin giấy phép VSATTP sản xuất đậu hũ cá tại TP Hà Nội 0939 45 65 69 do Gia Minh thực hiện nhanh chóng uy tín chất lượng trên toàn quốc Trang chủ Giấy phép an ninh, trật tự; Giấy phép kinh doanh, lữ hành; Giấy phép nhập khẩu rượu; Giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm; . 1/ Vai trò tự sản xuất hạt giống trong canh tác hữu cơ Hạt giống là yếu tố đầu vào quan trọng trong canh tác nông nghiệp, không có hạt giống sẽ không có cây trồng và các sản phẩm nông nghiệp phục vụ cho con người sẽ không được tạo ra. Hạt giống hữu cơ là hạt giống được sản xuất trong quá trình canh tác hữu cơ, được tạo ra từ những cá thể bố và mẹ là hoàn toàn trồng bằng phương thức hữu cơ và không có sự can thiệp của các chất hóa học. 2/ Nguy cơ từ nguồn hạt giống mua ngoài Độ tin cậy và chất lượng thấp độ nẩy mầm kém, loại cây năng suất thấp, hạt bị nhiễm bệnh, hạt cũ là các vấn đề thường gặp khi mua hạt giống ngoài Tính thích ứng thấp tính thích ứng của hạt giống là khá quan trọng đối với nông nghiệp hữu cơ. Hạt giống mua ngoài được tạo nên trong những điều kiện rất nhân tạo và sử dụng liều lượng rất cao các chất hóa học nông nghiệp. Từ đó, khi gieo trồng tại địa phương sẽ có tính thích nghi thấp, không phù hợp khi được cung cấp phân bón hóa học. Giá thành cao trên thực tế giá hạt giống lại không hề rẻ đối với nông dân. Hạt giống địa phương đã khá đắt ở các địa phương, nhưng giá hạt giống được rao bán là thuần chủng và giống lai lại thường đắt hơn 3 đến 5 lần so với những giá đó. Cung cấp không ổn định Mùa gieo hạt cho mỗi loài cây trồng thường cố định hàng năm. Nếu không gieo được hạt vào đúng thời vụ, thì mùa màng sẽ thất bát. Do vậy, việc có sẵn hạt giống vào đúng thời kỳ cần phải có là rất quan trọng. Xói mòn cơ sở di truyền giống địa phương nông dân đã tạo nên được những loại hạt giống năng suất cao ở địa phương thông qua những giống nguồn gốc từ địa phương. Nếu việc lai tạo hạt giống chỉ phụ thuộc vào mục tiêu của các nhà sản xuất hạt giống thì nguồn gen tự nhiên sẽ có nguy cơ mất dần. 3/ Tại sao phải tự sản xuất hạt giống Độ tin cậy và chất lượng cao điều này được bảo đảm do người sử dụng hạt nông dân tự thu hái và bảo quản hạt nên họ hiểu rõ mọi vấn đề có liên quan tới chúng giống gì, đã thu hái và bảo quản theo phương pháp nào Tính thích ứng cao điều này được bảo đảm bởi vì loài cây đã được gây trồng nhiều thế hệ trong điều kiện địa phương. Chuyển hạt giống thích ứng cao với hóa chất sang thích ứng với chất hữu cơ là rất quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. Hầu như không đắt người nông dân tự thu hái và bảo quản hạt giống cho chính họ. Họ chỉ chi các chi phí tối thiểu về vật tư khi cần. Chi phí sản xuất do vậy giảm hẳn xuống. Luôn sẵn có người nông dân sử dụng hạt, bảo quản chúng và có thể dùng chúng vào lúc cần. Bảo tồn di truyền cách bảo tồn tốt nhất các giống địa phương là để nông dân trồng trọt và bảo quản hạt giống cho chính họ. 4/ Quy trình tự sản xuất hạt giống trong nông nghiệp hữu cơ Để thực hiện việc tự sản xuất hạt giống, ta cần nắm các điểm cơ bản về công tác giống. Dưới đây, quy trình tự sản xuất giống được mô tả từ việc chọn cây đến việc bảo quản và ghi hồ sơ. Chọn cây và đánh dấu Nhiệm vụ đầu tiên là xác định các cây dành cho việc thu hái giống và đánh dấu cây. Việc đánh dấu là rất quan trọng để tránh không thu hoạch làm trên cây đã dành lại. Các bước chọn cây là Cây khỏe mạnh không bị dịch bệnh phá hoại, vị trí phù hợp Cây năng suất cao kích cỡ, hình dáng, màu sắc đều tốt… Có vị thơm ngon Thu hái hạt giống Khi cây được xác định đã thành thục, thì đúng là lúc cầu thu hái. Các bước quan trọng là Xác định đúng thời gian giống thành thục đúng mức Thu hoạch giống vào một ngày trời đẹp tránh các ngày mưa Phơi khô hạt giống Hạt giống đã thu hút phải được phơi khô càng sớm càng tốt. Một số hạt giống như cà chua, đu đủ cần được rửa sạch. Quá trình phơi khô là điểm quyết định xem giống có đạt chất lượng cao hay không, hay dịch bệnh có thể phát sinh từ đó. Các bước Phơi khô hạt giống dưới ánh nắng mặt trời Phơi khô hạt giống đúng mức độ. Làm sạch và xử lý Sau khi đã phơi khô hạt giống, ta cần làm sạch và xử lý hạt. Quá trình này bao gồm các bước Loại trừ các tạp chất và hạt xấu, chỉ chọn lấy hạt tốt Xử lý hạt giống bằng cách trộn chúng với các chất chống côn trùng Vật tư để xử lý có thể dùng là tro khô, lá xoan khô, các loại lá thích ứng tại địa phương, vật liệu khác,… Bảo quản, cất trữ Sau khi xử lý, hạt giống phải được cất giữ trong điều kiện sạch sẽ, khô, tối và nhiệt độ thấp càng sớm càng tốt. Dùng chai hay hộp kín gió Để hạt cùng với các chất hút ẩm như gạo rang, tro khô, Cất chai và hộp vào một chỗ khô, tối, mát Ghi hồ sơ và dán nhãn Ghi hồ sơ ghi các chi tiết về hạt giống và dán nhãn ghi tên trên chai và hộp đựng hạt đều rất quan trọng để xác định trong vụ tới và giữ lại các chi tiết về hạt giống cho việc tham khảo sau này. Nhãn phải gồm có số liệu hồ sơ, tên và ngày thu hái. Ngoài ra, các thông tin dưới đây cần được ghi lại vào một biểu mẫu có sẵn Số liệu hồ sơ Tên cây địa phương, tiếng anh/tên khoa học Tên loài phụ tên giống Ngày thu hái Nơi thu hái Tên người thu hái Các nhận xét mô tả tính chất của hạt giống Trong trồng trọt, hạt giống là yếu tố quyết định đến thành bại của cả quá trình. Vì vậy, nếu người nông dân tự trang bị được cho mình nguồn hạt giống sẵn có để đảm bảo chất lượng sẽ là một điều vô cùng hữu ích. Quy trình đã có, chỉ cần ta bỏ thêm chút công sức là có ngay những hạt giống như mong đợi. Chúc các bạn thành công! *Xem thêm Hiểu về phân bón hữu cơ Áp dụng giống kháng trong canh tác hữu cơ Những tiêu chí hàng đầu khi chọn hạt giống rau Lợi ích trăm bề từ phát triển nông nghiệp hữu cơ Câu trả lời chính xác nhất Quy trình tự sản xuất hạt giống được thực hiện theo trình tự sau Chọn cây và đánh dấu – Thu hái hạt giống – Làm sạch và xử lí – Bảo quản, cất trữ – Ghi hồ sơ và nhã dán. Để hiểu rõ hơn về quy trình tự sản xuất hạt giống, mời bạn đến với phần nội dung dưới đang xem Trình bày quy trình sản xuất hạt giống Nội dung1. Hạt giống là gì?2. Quy trình tự sản xuất hạt giống3. Lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống 1. Hạt giống là gì? Hạt giống là yếu tố quyết định đến sự nảy mầm của cây trồng. Dù bạn lựa chọn gieo trồng bằng phương pháp nào trong các phương pháp gieo hạt, chiết hay ghép cành thì hạt giống vẫn là yếu tố đầu tiên không thể bỏ qua. Hạt giống được xem là nguồn gốc của nông nghiệp. Hạt được chọn làm giống là những hạt khỏe mạnh, thích nghi tốt với môi trường khiến cho việc trồng trọt trở nên thuận lợi và ngược lại. Nếu như hạt không tốt, ẩn chứa mầm bệnh và không chịu được ảnh hưởng của các yếu tố, điều kiện môi trường thì sẽ tốn rất nhiều chi phí cho phân bón cung cấp dinh dưỡng và tốn nhiều công chăm sóc mà hiệu quả chưa hẳn đã được như mong đợi. Quy trình tự sản xuất hạt giống được thực hiện theo trình tự sau Bước 1 Chọn cây và đánh dấu Nhiệm vụ đầu tiên là xác định các cây dành cho việc thu hái giống và đánh dấu cây. Việc đánh dấu là rất quan trọng để tránh không thu hoạch làm trên cây đã dành lại. Các bước chọn cây là – Cây khỏe mạnh không bị dịch bệnh phá hoại, vị trí phù hợp – Cây năng suất cao kích cỡ,hình dáng,màu sắc … đều tốt … – Có vị thơm ngon Bước 2 Thu hái hạt giống Khi cây được xác định đã thành thục, thì đúng là lúc cầu thu hái. Các bước quan trọng là – Xác định đúng thời gian giống thành thục đúng mức – Thu hoạch giống vào một ngày trời đẹp tránh các ngày mưa Bước 3 Phơi khô hạt giống Hạt giống đã thu hút phải được phơi khô càng sớm càng tốt. Một số hạt giống như cà chua, đu đủ cần được rửa sạch. Quá trình phơi khô là điểm quyết định xem giống có đạt chất lượng cao hay không, hay dịch bệnh có thể phát sinh từ đó. Các bước – Phơi khô hạt giống dưới ánh nắng mặt trời – Phơi khô hạt giống đúng mức độ. Bước 4 Làm sạch và xử lý Sau khi đã phơi khô hạt giống, ta cần làm sạch và xử lý hạt. Quá trình này bao gồm các bước – Loại trừ các tạp chất và hạt xấu, chỉ chọn lấy hạt tốt – Xử lý hạt giống bằng cách trộn chúng với các chất chống côn trùng Vật tư để xử lý có thể dùng là tro khô, lá xoan khô, các loại lá thích ứng tại địa phương, vật liệu khác,… Bước 5 Bảo quản, cất trữ Sau khi xử lý, hạt giống phải được cất giữ trong điều kiện sạch sẽ, khô, tối và nhiệt độ thấp càng sớm càng tốt. – Dùng chai hay hộp kín gió – Để hạt cùng với các chất hút ẩm như gạo rang, tro khô, 3. Cất chai và hộp vào một chỗ khô, tối, mát Bước 6 Ghi hồ sơ và dán nhãn Ghi hồ sơ ghi các chi tiết về hạt giống và dán nhãn ghi tên trên chai và hộp đựng hạt đều rất quan trọng để xác định trong vụ tới và giữ lại các chi tiết về hạt giống cho việc tham khảo sau này. Nhãn phải gồm có số liệu hồ sơ, tên và ngày thu hái. Ngoài ra, các thông tin dưới đây cần được ghi lại vào một biểu mẫu có sẵn – Số liệu hồ sơ – Tên cây địa phương, tiếng anh/tên khoa học – Tên loài phụ tên giống – Ngày thu hái – Nơi thu hái – Tên người thu hái – Các nhận xét mô tả tính chất của hạt giống Đối với một người nông dân, chỉ cần ghi nhãn là đủ, còn đối với một tổ chức và một nhà băng hạt giống của cộng đồng, thì việc giữ hồ sơ là điều bắt buộc. 3. Lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống – Độ tin cậy và chất lượng cao Điều này được bảo đảm do người sử dụng hạt nông dân tự thu hái và bảo quản hạt nên họ hiểu rõ mọi vấn đề có liên quan tới chúng giống gì, đã thu hái và bảo quản theo phương pháp nào – Tính thích ứng cao Điều này được bảo đảm bởi vì loài cây đã được gây trồng nhiều thế hệ trong điều kiện địa phương. Chuyển hạt giống thích ứng cao với hóa chất sang thích ứng với chất hữu cơ là rất quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. – Hầu như không đắt Người nông dân tự thu hái và bảo quan hạt giống cho chính họ. Họ chỉ chi các chi phí tối thiểu về vật tư khi cần. Chi phí sản xuất do vậy giảm hẳn xuống. – Luôn sẵn có Người nông dân sử dụng hạt, bảo quản chúng và có thể dùng chúng vào lúc cần. – Bảo tồn di truyền Cách bảo tồn tốt nhất các giống địa phương là để nông dân trồng trọt và bảo quản hạt giống cho chính họ. —————————– Trên đây THPT Ninh Châu đã cùng các bạn tìm hiểu về chế phẩm quy trình tự sản xuất hạt giống. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt. Việc tự sản xuất hạt giống thường không được lưu tâm đúng mức, nhưng đó là một việc cực kỳ quan trọng và cần thiết cho những ai thực hiện nông nghiệp sinh thái. Thứ nhất, hạt giống có sẵn trên thị trường địa phương thường mang lại nhiều vấn đề như chất lượng xấu, ít đáng tin cậy, tính thích ứng thấp, giá bán cao Hai là, các loài cây trồng trong nước thường dùng các giống cổ truyền đang được thay thế bằng việc phát triển một số giống HYV năng suất cao và giống lai. Việc này làm giảm cơ sở di truyền mà sau này sẽ gây nên khó khăn lớn. Nội dung chính Table of Contents 1. Vấn đề với giống HYV lai F1 và giống mua vềĐộ tin cậy và chất lượng thấpTính thích ứng thấpGiá thành caoCung cấp không ổn địnhXói mòn cơ sở di truyền giống địa phương2. Lợi ích của việc tự sản xuất hạt giốngĐộ tin cậy và chất lượng caoTính thích ứng caoHầu như không đắtLuôn sẵn cóBảo tồn di truyền3. Quy trình tự sản xuất hạt giốngGiai đoạn 1 Chọn cây và đánh dấuGiai đoạn 2 thu hái hạt giốngGiai đoạn 3 Phơi khô hạt giốngGiai đoạn 4 Làm sạch và xử lýGiai đoạn 5 Bảo quản, cất trữGiai đoạn 6 Ghi hồ sơ và dán nhãnPHỤ LỤC MỘT SỐ CÂY TRỒNG THƯỜNG GẶP Ở BANGLADESKTrích tác phẩm Những bài học từ thiên nhiên Lessons from Nature – Shimpei Murakami 1991Related posts 1. Vấn đề với giống HYV lai F1 và giống mua về Độ tin cậy và chất lượng thấp Hầu hết nông dân đã có kinh nghiệm cho việc mua phải hạt giống chất lượng thấp hoặc không đúng loài qua tay các nhà buôn hạt giống. Ví dụ, họ mua hạt cải bắp, nhưng sau khi cây mọc thì mới biết rằng đó là hạt mùi tạc. Nông dân cũng thất thiệt khi mua hạt kém chất lượng – độ nẩy mầm kém, loài cây năng suất thấp, hạt bị nhiễm bệnh, hạt cũ Các vấn đề đó không còn là riêng biệt mà rất phổ biến và nghiêm trọng đối với nông dân ở Băng la đét. Nếu một nông dân nào đó lỡ mất dịp gieo hạt do mua phải hạt xấu hoặc mua sai hạt, thì việc đó không thể không gây mất mùa. Tính thích ứng thấp Tính thích ứng của hạt giống là khá quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. Hạt giống HYV và đặc biệt là giống lai F1 gây nhiều vấn đề do thích ứng thấp. Hạt HYV được sản xuất tại các viện nghiên cứu và hạt giống lai thì do các trại công ty giống tạo nên. Cả hai đều được tạo nên trong những điều kiện rất nhân tạo và sử dụng liều lượng rất cao các chất hóa học nông nghiệp. Thường chúng không đáp ứng tốt khi bón phân hữu cơ, bởi lẽ tính chất của hạt đã được thay đổi để thích ứng với phân bón hóa học. Hơn nữa, việc gây trồng lấy hạt lại được thực hiện theo những điều kiện nhân tạo nhiều thế hệ. Do vậy, hạt giống bị hỏng và mất đi tính thích ứng với các điều kiện địa phương. Ngoài ra, phần lớn hạt lai đều được nhập các nước ngoài như từ Nhật Bản, Mỹ, Hà Lan là những nước có điều kiện khí hậu ôn đới khác hẳn với khí hậu nhiệt đới của Bangladesh. Giá thành cao Giá hạt giống lại không hề rẻ đối với nông dân. Hạt giống địa phương đã khá đắt ở các địa phương, nhưng giá hạt giống HYV và giống lai lại thường đắt hơn 3 đến 5 lần so với những giá đó. Hạt giống lai mà chúng ta không có khả năng tạo ra loại cùng chất lượng trong thế hệ sau, lại đặc biệt đắt. Nếu nông dân quen dùng hạt giống lai, thì họ cứ phải mua hạt giống ở ngoài vào bất cứ vụ nào. Đó là mục tiêu của các công ty hạt giống, khi họ muốn nông dân luôn phải phụ thuộc vào hạt giống lai, vốn thường phải nhập từ ngoài vào. Cung cấp không ổn định Mùa giao hạt cho mỗi loài cây trồng thường cố định hàng năm. Nếu không gieo được hạt vào đúng thời vụ, thì mùa màng sẽ thất bát. Do vậy, việc có sẵn hạt giống vào đúng thời kỳ cần phải có là rất quan trọng. Chúng ta ít khi dám chắc là sẽ có hạt ở thị trường vào đúng mùa gieo. Nhiều nông dân có lúc đã vấp phải khó khăn và phải tiêu phí không biết bao nhiêu thời gian để kiếm hạt gieo. Xói mòn cơ sở di truyền giống địa phương Mặc dù vấn đề này chưa được các nhà nông học, nông dân và nhiều người khác ở Bangladesh hiểu rõ, bảo tồn cơ sở di truyền nguồn giống địa phương là cực kỳ quan trọng. Có hai lý do chính, một là giống địa phương đóng vai trò lớn lao trong việc làm giàu tính đa dạng cây trồng. Tính đa dạng về giống cây trồng là chìa khóa để tiến tới hệ sinh thái – nông nghiệp ổn định chính là tính đa dạng về giống cây trồng. Hai là, chính các giống địa phương là những tài nguyên di truyền cho cả nước. Nông dân đã tạo nên được những loại hạt giống năng suất cao ở địa phương thông qua những giống nguồn gốc từ địa phương. Các giống địa phương là nguồn gốc chính yếu. Không có chúng, không thể tiến hành cải tạo được hạt giống. Ngay cả các loại giống HYV và giống lai cũng không thể tạo nên được nếu không có các giống địa phương. Không chỉ có vậy, các giống địa phương còn rất quan trọng cho tương lai. [Ghi chú Nhiều nhà khoa học của những nước đã công nghiệp hóa và của các công ty đa quốc gia cỡ lớn đã hiểu rất rõ tiềm năng của các giống địa phương về mặt tài nguyên và họ đã bắt đầu thu nhập một cơ sở di truyền giống địa phương rộng rãi từ các nước nhiệt đới là những vùng có tài nguyên về cơ sở di truyền rất phong phú]. Nếu chúng ta hiểu được tiềm năng của giống địa phương, thì chúng ta sẽ chẳng bao giờ để cho tình trạng như hiện nay xảy ra khi nhiều giống địa phương quý giá đang tiếp tục biến mất. 2. Lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống Nếu ta hiểu thật rõ các vấn đề khó khăn xảy ra khi mua hạt giống ở ngoài, hạt giống HYV và giống lai, thì có thể hiểu dễ dàng được tầm quan trọng và lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống. Độ tin cậy và chất lượng cao Điều này được bảo đảm do người sử dụng hạt nông dân tự thu hái và bảo quản hạt nên họ hiểu rõ mọi vấn đề có liên quan tới chúng giống gì, đã thu hái và bảo quản theo phương pháp nào Tính thích ứng cao Điều này được bảo đảm bởi vì loài cây đã được gây trồng nhiều thế hệ trong điều kiện địa phương. Chuyển hạt giống thích ứng cao với hóa chất sang thích ứng với chất hữu cơ là rất quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. Hầu như không đắt Người nông dân tự thu hái và bảo quản hạt giống cho chính họ. Họ chỉ chi các chi phí tối thiểu về vật tư khi cần. Chi phí sản xuất do vậy giảm hẳn xuống. Luôn sẵn có Người nông dân sử dụng hạt, bảo quản chúng và có thể dùng chúng vào lúc cần. Bảo tồn di truyền Cách bảo tồn tốt nhất các giống địa phương là để nông dân trồng trọt và bảo quản hạt giống cho chính họ. Để thực hiện việc tự sản xuất hạt giống, ta cần nắm cá điểm cơ bản về công tác giống. Dưới đây, quy trình tự sản xuất giống được mô tả từ việc chọn cây đến việc bảo quản và ghi hồ sơ. Giai đoạn 1 Chọn cây và đánh dấu Nhiệm vụ đầu tiên là xác định các cây dành cho việc thu hái giống và đánh dấu cây. Việc đánh dấu là rất quan trọng để tránh không thu hoạch làm trên cây đã dành lại. Các bước chọn cây là Cây khỏe mạnh không bị dịch bệnh phá hoại, vị trí phù hợp Cây năng suất cao kích cỡ, hình dáng, màu sắc đều tốt… Có vị thơm ngon Giai đoạn 2 thu hái hạt giống Khi cây được xác định đã thành thục, thì đúng là lúc cầu thu hái. Các bước quan trọng là Xác định đúng thời gian giống thành thục đúng mức Thu hoạch giống vào một ngày trời đẹp tránh các ngày mưa Giai đoạn 3 Phơi khô hạt giống Hạt giống đã thu hút phải được phơi khô càng sớm càng tốt. Một số hạt giống như cà chua, đu đủ cần được rửa sạch. Quá trình phơi khô là điểm quyết định xem giống có đạt chất lượng cao hay không, hay dịch bệnh có thể phát sinh từ đó. Các bước 1. Phơi khô hạt giống dưới ánh nắng mặt trời, không đùng là2. Phơi khô hạt giống đúng mức độ. Giai đoạn 4 Làm sạch và xử lý Sau khi đã phơi khô hạt giống, ta cần làm sạch và xử lý hạt. Quá trình này bao gồm các bước Loại trừ các tạp chất và hạt xấu, chỉ chọn lấy hạt tốt Xử lý hạt giống bằng cách trộn chúng với các chất chống côn trùng. Vật từ để xử lý có thể đúng là Tro khô Lá xoan khô Các loại lá thích ứng tại địa phương Vật liệu khác Giai đoạn 5 Bảo quản, cất trữ Sau khi xử lý, hạt giống phải được cất giữ trong điều kiện sạch sẽ, khô, tối và nhiệt độ thấp càng sớm càng tốt. Dùng chai hay hộp kín gió Để hạt cùng với các chất hút ẩm như gạo rang, tro khô, 3. Cất chai và hộp vào một chỗ khô, tối, mát Giai đoạn 6 Ghi hồ sơ và dán nhãn Ghi hồ sơ ghi các chi tiết về hạt giống và dán nhãn ghi tên trên chai và hộp đựng hạt đều rất quan trọng để xác định trong vụ tới và giữ lại các chi tiết về hạt giống cho việc tham khảo sau này. Nhãn phải gồm có số liệu hồ sơ, tên và ngày thu hái. Ngoài ra, các thông tin dưới đây cần được ghi lại vào một biểu mẫu có sẵn Số liệu hồ sơ Tên cây địa phương, tiếng anh/tên khoa học Tên loài phụ tên giống Ngày thu hái Nơi thu hái Tên người thu hái Các nhận xét mô tả tính chất của hạt giống Đối với một người nông dân, chỉ cần ghi nhãn là đủ, còn đối với một tổ chức và một nhà băng hạt giống của cộng đồng, thì việc giữ hồ sơ là điều bắt buộc. PHỤ LỤC MỘT SỐ CÂY TRỒNG THƯỜNG GẶP Ở BANGLADESK Cây đa mục đích thường gặp ở Bangladesh Cây lấy gỗ thường gặp ở Bangladesh Cây ưa bóng thường gặp ở Bangladesh Cây ăn quả thường gặp ở Bangladesh Trích tác phẩm Những bài học từ thiên nhiên Lessons from Nature – Shimpei Murakami 1991 Nguồn ảnh Apachai Nội dung tác phẩm Những Bài Học Từ Thiên Nhiên – Shimpei Murakami Thiên nhiên và Nông nghiệp Đất, chức năng và đặc tính của đất Các vấn đề với nông nghiệp hóa học Những nguyên tắc của nông nghiệp sinh thái Bài học Bón phân và Bảo tồn đất Bài học về Hệ thống canh tác Quản lý dịch bệnh và cỏ dại Quy trình tự sản xuất hạt giống Vân Hồng Xem thêm về Những bài học từ thiên nhiên Danh mục Tủ sách nông nghiệp TIÊU CHUẨN QUỐC GIATCVN 121822018QUY TRÌNH SẢN XUẤT HẠT GIỐNG NGÔ LAITechnical procedure for hybrid maize seed productionLời nói đầuTCVN 121822018 do Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng Quốc gia - Cục Trồng trọt biên soạn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thẩm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công TRÌNH SẢN XUẤT HẠT GIỐNG NGÔ LAITechnical procedure for hybrid maize seed production1 Phạm vi áp dụngTiêu chuẩn này quy định quy trình sản xuất hạt giống ngô lai thuộc loài Zea mays Thuật ngữ và định nghĩaTrong tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau mô tả giốngBản mô tả trạng thái biểu hiện các tính trạng đặc trưng của giống để phân biệt với các giống khác cùng loài do cơ quan bảo hộ, cơ sở khảo nghiệm hoặc tác giả giống công khác dạngCây có một hoặc nhiều tính trạng khác biệt rõ ràng với các tính trạng đặc trưng có trong bản mô tả của giống được kiểm định ở ruộng sản xuất thuần giốngTỷ lệ phần trăm số cây đồng nhất về các tính trạng đặc trưng của giống so với tổng số cây kiểm giống tác giả Breeder seedHạt giống thuần do tác giả chọn, tạo ngô lai đơnGiống ngô lai giữa hai dòng ngô lai baGiống ngô lai giữa một giống ngô lai đơn và một dòng ngô lai képGiống ngô lai giữa hai giống ngô lai ngô lai quy ướcGiống ngô lai giữa các dòng ngô lai không quy ướcGiống ngô lai trong đó ít nhất có một bố hoặc mẹ không phải là dòng Quy trình sản xuất hạt giống ngô Quy định Ruộng giốngChọn đất phù hợp, sạch cỏ dại và không có cây ngô trồng vụ trước, tưới tiêu chủ Cách lyRuộng nhân dòng bố, mẹ và sản xuất hạt lai F1 phải cách ly với các ruộng trồng ngô khác theo quy định trong Phụ lục Kỹ thuật canh tácTùy theo đặc điểm từng dòng, điều kiện nơi nhân dòng và điều kiện nơi sản xuất hạt lai F1 mà bố trí thời vụ, áp dụng biện pháp kỹ thuật về mật độ, khoảng cách, phân bón, phòng trừ sâu bệnh thích hợp để đạt năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao Khử lẫnTrong suốt quá trình sinh trưởng phát triển của ngô trên ruộng nhân dòng và trên ruộng sản xuất hạt lai F1 phải loại bỏ triệt để các cây khác dạng so với bản mô tả dòng xem Phụ lục B; cây bị sâu, bệnh; cây sinh trưởng với sản xuất hạt lai F1 Khử cờ mẹ triệt để trước khi tung phấn, cần hạn chế làm mất Kiểm định đồng ruộngTiến hành kiểm định các dòng bố, mẹ và hạt lai F1 theo phụ lục Thu hoạch, chế biến và bảo quảnPhải làm sạch các thiết bị, dụng cụ, phương tiện chuyên chở, bao bì, sân phơi và kho trước khi thu hoạch. Chú ý các thao tác trong quá trình thu hoạch, chế biến và đóng bao để phòng ngừa lẫn cơ Thu hoạchThu hoạch khi bắp đã chín sinh lý, chân hạt có vết sẹo Chế biếnTrước khi sấy phải loại bỏ các bắp khác dạng, bắp non hoặc bị sâu, được tiến hành theo hai giai đoạnSấy bắp tùy theo độ ẩm bắp khi thu hoạch để áp dụng quy trình sấy phù hợp cho đến khi hạt đạt độ ẩm 16 % đến 18 %; tiếp tục loại bỏ các bắp khác dạng rồi đem tách Sấy hạt hạt được sấy ở nhiệt độ không quá 43 °C cho tới khi đạt độ ẩm dưới 11,5 %.Sau khi sấy, hạt được phân loại, loại bỏ tạp chất và hạt nứt vỡ hoặc hạt không đảm bảo kích giống sau khi chế biến, được đóng trong bao không thấm nước, ghi rõ tên dòng/giống, vụ sản xuất, mã hiệu lô dòng/giống, lấy mẫu để kiểm tra chất lượng, nếu đạt yêu cầu tại Phụ lục A thì đưa vào bảo quản trong Bảo quảnDòng bố mẹ và hạt lai F1 được bảo quản trong kho mát, có tem, nhãn ghi theo quy định, được xếp theo hàng, theo lô, không để sát tường, có lối đi thông thoáng, tiện cho việc lấy mẫu kiểm tra và xử lý khi cần Duy trì và nhân dòng bố mẹNgười sản xuất giống tham khảo bản mô tả giống Phụ lục B của cơ quan khảo nghiệm hoặc của tác giả để quan sát chọn lọc các cá thể hoặc dòng tại ruộng theo từng giai dòng thuần bố mẹ được tiến hành theo hai bước- Duy trì và nhân dòng bằng bao cách ly- Nhân dòng ở khu cách Duy trì và nhân dòng bố mẹ bằng bao cách lyHạt giống tác giả được gieo mỗi bắp trên từng hàng riêng rẽ dòng trong điều kiện tốt nhất. Loại bỏ các dòng không đúng bản mô tả, các dòng có cây khác dạng, cây sâu bệnh, cây sinh trưởng phát triển khi tung phấn phun râu phải bao bắp và bao cờ. Tùy theo lượng hạt giống bố mẹ cần duy trì ở vụ sau mà duy trì số lượng cây tự thụ phấn phù hợp. Chọn các cây điển hình, lấy phấn để tự thụ cho bắp của chính cây đó, bắp và hạt thu được từ cây tự phối để duy trì dòng thế hệ cây còn lại ở các hàng khác nhau chọn các cây điển hình lấy phấn hỗn với nhau để thụ phấn cho các cây ở hàng khác và ngược lại hỗn phấn của các cây hàng khác đem thụ phấn cho các cây hàng này. Bắp và hạt thu được từ những cây này để nhân ở khu cách ly vào vụ tiếp suốt quá trình sản xuất và chế biến, loại bỏ triệt để các cây, bắp, hạt khác dạng; bị sâu bệnh; bắp chưa chín sinh Nhân dòng ở khu cách lyNhân dòng ở khu cách ly theo quy định tại Sản xuất hạt lai Yêu cầu về hạt giống bố, mẹChất lượng hạt giống bố, mẹ để sản xuất hạt lai F1 phải đạt theo Phụ lục Tỷ lệ và thời điểm gieo bố mẹTùy thuộc vào chiều cao cây bố so với cây mẹ, lượng hạt phấn và thời gian cho phấn của bố, để xác định tỷ lệ hàng bố mẹ như sauBảng 1 - Tỷ lệ hàng bố mẹ theo các công thức laiCông thức laiTỷ lệ bố/mẹ- Lai quy ướcLai đơn2/6 - 8Lai ba2/4 - 6Lai kép2/8 - 10- Lai không quy ước2/8 -10Thời điểm gieo bố mẹ Căn cứ thời gian sinh trưởng của dòng bố mẹ và vụ gieo trồng để bố trí thời điểm gieo hợp lý sao cho tung phấn - phun râu trùng khớp. Nên gieo bố làm hai đợt cách nhau từ 2 ngày đến 3 Chặt bỏ ngô bốPhải chặt toàn bộ ngô bố trước khi thu hoạch ngô mẹ. Để có năng suất cao và chất lượng hạt lai tốt hơn nên chặt ngô bố ngay sau khi ngô mẹ đã héo lục AQuy địnhYêu cầu cách ly, kiểm định đồng ruộng, độ thuần ruộng giống và chất lượng hạt giốngBảng - Yêu cầu về cách lyPhương pháp, đơn vị tínhRuộng nhân dòng bố mẹRuộng sản xuất hạt lai1. Cách ly không gian, m- Giữa ruộng giống với các ruộng ngô khác, ít nhất500300- Giữa các ruộng sản xuất hạt lai F1 có chung bố-52. Cách ly thời gian, ngàyThời điểm phun râu của cây mẹ trong ruộng giống phải chênh lệch so với thời điểm tung phấn của các ruộng ngô khác ít nhất 20 - Yêu cầu về kiểm định đồng ruộngRuộng sản xuất hạt giốngSố lần kiểm định ít nhấtLần 1Lần 2Lần 3Lần 4Hạt lai F1Khi cây được 5 lá đến 7 láKhi có 1 % đến 5% số cây mẹ phun râuKhi có khoảng 70% số cây mẹ phun râuTrước khi thu hoạch từ 5 ngày đến 10 ngàyNhân dòng bố mẹKhi cây được 5 lá đến 7 láKhi có 1% đến 5% số cây mẹ phun râuKhi có khoảng 70% số cây mẹ phun râuTrước khi thu hoạch từ 5 ngày đến 10 ngàyBảng - Yêu cầu về độ thuần ruộng giống tại các lần kiểm địnhChỉ tiêu, đơn vị tínhDòng bố mẹGiống lai quy ướcGiống lai không quy ước1. Độ thuần bố, % số cây, không nhỏ hơn99,999,599,02. Độ thuần mẹ, % số cây, không nhỏ hơn99,999,599,53. Số cây mẹ chưa khử hết bao phấn tại lần kiểm định 3, % số cây, không lớn hơn-0,50,5Bảng - Yêu cầu về chất lượng hạt giốngChỉ tiêu, đơn vị tínhDòng bố mẹHạt lai F11. Độ sạch, % khối lượng, không nhỏ hơn99,099,02. Tỷ lệ nảy mầm, % số hạt, không nhỏ hơn85853. Độ ẩm, % khối lượng, không lớn hơn11,511,5Phụ lục BQuy địnhBảng - Các tính trạng đặc trưng của dòng giống ngôTTTính trạngThời điểm đánh giáMức độ biểu hiệnMã sốPhương pháp đánh thứ nhất Sắc tố antoxian của bẹ2 lá xòe raKhông có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình 5Đậm7Rất thứ nhất Hình dạng phần đỉnh4 lá xòe raNhọn1Quan sátNhọn đến tròn2Tròn3Tròn đến hình thìa4Hình lá Mức độ xanhBắt đầu xuất hiện hoa - Hoa xuất hiện hoàn toànNhạt1Quan sátTrung bình2Đậm34Lá Sự gợn sóng của mépBắt đầu xuất hiện hoa - Hoa xuất hiện hoàn toànKhông có hoặc rất ít1Quan sátTrung Góc giữa phiến lá và thân lá phía trên của bắp trên cùngHoa nở 50 % - Hoa nở hoàn toànRất hẹp1Quan sátHẹp3Trung bình5Rộng7Rất Thế phiến lá lá phía trên của bắp trên cùngHoa nở 50 % - Hoa nở hoàn toànThẳng1Quan sátHơi cong3Cong5Khá cong7Rất Mức độ dích dắcHoa nở 50 % - Hoa nở hoàn toànKhông có1Quan Thời gian trỗ 50 % số cây có hoa nở ở phần giữa của trục chínhHoa nở 50 %Rất sớm1Quan sátSớm3Trung bình5Muộn7Rất Sắc tố antoxian ở chân đế mày 1/3 hoa ở giữa trục chínhHoa nở 50 %Không có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Sắc tố antoxian của mày không kể chân đế 1/3 hoa ở giữa trục chínhHoa nở 50 %Không có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Sắc tố antoxian của bao phấn 1/3 hoa ở giữa trục chính, trên bao phấn tươiHoa nở 50 %Không có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Mật độ của hoa 1/3 hoa ở giữa trục chínhHoa nở 50 %Thưa3Quan sátTrung Góc giữa trục chính và nhánh bên ở 1/3 bông cờ phía dướiHoa nở 50 %Rất hẹp1Quan sátHẹp3Trung bình5Rộng7Rất Thế của nhánh bên 1/3 bông cờ ở phía dướiHoa nở 50 %Thẳng1Quan sátHơi cong3Cong5Khá cong7Rất Số nhánh cấp 1Hoa nở 50 %Không có hoặc rất ít1Quan sátÍt3Trung bình5Nhiều7Rất Thời gian phun râu 50 % số cây phun râuHoa nở 50 %Rất sớm1Quan sátSớm3Trung bình5Muộn7Rất Sắc tố antoxian của râuHoa nở 50 %Không có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Sắc tố antoxian ở rễ chân kiềngHoa nở 50 % - Chín sữaKhông có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Sắc tố antoxian của bẹ lá ở giữa thân câyTiền chín sữa hạt còn loãng nước - Hạt đạt kích cỡ tối đaKhông có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Sắc tố antoxian của lóngTiền chín sữa hạt còn loãng nước - Hạt đạt kích cỡ tối đaKhông có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất Chiều dài trục chính từ nhánh thấp nhấtTiền chín sữa hạt còn loãng nước - Hạt đạt kích cỡ tối đaRất ngắn1Quan sátNgắn3Trung bình5Dài7Rất Chiều dài trục chính từ nhánh cao nhấtTiền chín sữa hạt còn loãng nướcRất ngắn1Quan sátNgắn3Trung bình5Dài7Rất Chiều dài nhánhTiền chín sữa hạt còn loãng nướcRất ngắn1Quan sátNgắn3Trung bình5Dài7Rất Chiều caoĐối với dòng tự phối kể cả bông cờHạt đạt kích cỡ tối đaRất thấp1Quan sát/Đo đếmThấp3Trung bình5Cao7Rất Chiều caoĐối với giống lai & giống thụ phấn tự do kể cả bông cờHạt đạt kích cỡ tối đaRất thấp1Quan sát/Đo đếmThấp3Trung bình5Cao7Rất Tỷ lệ chiều cao đóng bắp trên cùng so với chiều cao câyHạt đạt kích cỡ tối đaRất thấp1Quan sát/Đo đếmThấp3Trung bình5Cao7Rất Chiều rộng phiến lá trên liền kề với bắp trên cùngHạt đạt kích cỡ tối đaRất hẹp1Quan sát/Đo đếmHẹp3Trung bình5Rộng7Rất Chiều dài cuốngHạt dạng sáp mềmRất ngắn1Quan sát/Đo đếmNgắn3Trung bình5Dài7Rất Chiều dài Không kể lá biHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcRất ngắn1Quan sát/Đo đếmNgắn3Trung bình5Dài7Rất Đường kính ở giữa bắpHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcRất nhỏ1Quan sát/Đo đếmNhỏ3Trung bình5To7Rất Hình dạngHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcHình nón1Quan sátHình nón Số hàng hạtHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcRất ít1Quan sát/Đo đếmÍt3Trung bình5Nhiều7Rất Số màu sắc của hạtĐối với giống ngô đườngChín sữa - Hạt đạt kích cỡ tối đaMột màu1Quan sátNhiều Mức độ màu vàngĐối với giống ngô đườngChín sữa - Hạt đạt kích cỡ tối đaNhạt3Quan sátTrung Chiều dàiĐối với giống ngô đườngChín sữa - Hạt đạt kích cỡ tối đaNgắn3Quan sát/Đo đếmTrung Chiều rộngĐối với giống ngô đườngChín sữa-Hạt đạt kích cỡ tối đaHẹp3Quan sát/Đo đếmTrung Dạng hạt Dạng hạt ở 1/3 giữa bắpHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcĐá1Quan sátBán đá2Bán răng nhựa3Răng nhựa4Ngô đường5Ngô nổ6Ngô nếp7Ngô Sự co ở đỉnh hạtĐối với giống ngô đườngHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcÍt1Quan sátTrung hạt nổĐối với giống ngô nổHạt dễ tách khỏi lõiHình cánh bướm1Quan sátHình trung gian2Hình Màu chính của đỉnh hạtHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcTrắng trong1Quan sátTrắng đục2Vàng nhạt3Vàng4Da cam5Đỏ Màu chính của lưng hạt trừ các giống ngô đườngHạt đã cứng không thể khía bằng móng tay đượcTrắng trong1Quan sátTrắng đục2Vàng nhạt3Vàng4Da Sắc tố antoxian của mày hạt trên lõiHạt dễ tách khỏi lõiKhông có hoặc rất nhạt1Quan sátNhạt3Trung bình5Đậm7Rất đậm9Thư mục tài liệu tham khảo[1] QCVN 01-532011/BNNPTNT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng hạt giống ngô lai.[2] QCVN 01-662011/BNNPTNT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khảo nghiệm tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định của giống ngô. Việc tự sản xuất hạt giống thường không được lưu tâm đúng mức, nhưng đó là một việc cực kỳ quan trọng và cần thiết cho những ai thực hiện nông nghiệp sinh thái. Thứ nhất, hạt giống có sẵn trên thị trường địa phương thường mang lại nhiều vấn đề như chất lượng xấu, ít đáng tin cậy, tính thích ứng thấp, giá bán cao Hai là, các loài cây trồng trong nước thường dùng các giống cổ truyền đang được thay thế bằng việc phát triển một số giống HYV năng suất cao và giống lai. Việc này làm giảm cơ sở di truyền mà sau này sẽ gây nên khó khăn lớn. 1. Vấn đề với giống HYV lai F1 và giống mua về Độ tin cậy và chất lượng thấp Hầu hết nông dân đã có kinh nghiệm cho việc mua phải hạt giống chất lượng thấp hoặc không đúng loài qua tay các nhà buôn hạt giống. Ví dụ, họ mua hạt cải bắp, nhưng sau khi cây mọc thì mới biết rằng đó là hạt mùi tạc. Nông dân cũng thất thiệt khi mua hạt kém chất lượng – độ nẩy mầm kém, loài cây năng suất thấp, hạt bị nhiễm bệnh, hạt cũ Các vấn đề đó không còn là riêng biệt mà rất phổ biến và nghiêm trọng đối với nông dân ở Băng la đét. Nếu một nông dân nào đó lỡ mất dịp gieo hạt do mua phải hạt xấu hoặc mua sai hạt, thì việc đó không thể không gây mất mùa. Tính thích ứng thấp Tính thích ứng của hạt giống là khá quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. Hạt giống HYV và đặc biệt là giống lai F1 gây nhiều vấn đề do thích ứng thấp. Hạt HYV được sản xuất tại các viện nghiên cứu và hạt giống lai thì do các trại công ty giống tạo nên. Cả hai đều được tạo nên trong những điều kiện rất nhân tạo và sử dụng liều lượng rất cao các chất hóa học nông nghiệp. Thường chúng không đáp ứng tốt khi bón phân hữu cơ, bởi lẽ tính chất của hạt đã được thay đổi để thích ứng với phân bón hóa học. Hơn nữa, việc gây trồng lấy hạt lại được thực hiện theo những điều kiện nhân tạo nhiều thế hệ. Do vậy, hạt giống bị hỏng và mất đi tính thích ứng với các điều kiện địa phương. Ngoài ra, phần lớn hạt lai đều được nhập các nước ngoài như từ Nhật Bản, Mỹ, Hà Lan là những nước có điều kiện khí hậu ôn đới khác hẳn với khí hậu nhiệt đới của Bangladesh. Giá thành cao Giá hạt giống lại không hề rẻ đối với nông dân. Hạt giống địa phương đã khá đắt ở các địa phương, nhưng giá hạt giống HYV và giống lai lại thường đắt hơn 3 đến 5 lần so với những giá đó. Hạt giống lai mà chúng ta không có khả năng tạo ra loại cùng chất lượng trong thế hệ sau, lại đặc biệt đắt. Nếu nông dân quen dùng hạt giống lai, thì họ cứ phải mua hạt giống ở ngoài vào bất cứ vụ nào. Đó là mục tiêu của các công ty hạt giống, khi họ muốn nông dân luôn phải phụ thuộc vào hạt giống lai, vốn thường phải nhập từ ngoài vào. Cung cấp không ổn định Mùa giao hạt cho mỗi loài cây trồng thường cố định hàng năm. Nếu không gieo được hạt vào đúng thời vụ, thì mùa màng sẽ thất bát. Do vậy, việc có sẵn hạt giống vào đúng thời kỳ cần phải có là rất quan trọng. Chúng ta ít khi dám chắc là sẽ có hạt ở thị trường vào đúng mùa gieo. Nhiều nông dân có lúc đã vấp phải khó khăn và phải tiêu phí không biết bao nhiêu thời gian để kiếm hạt gieo. Xói mòn cơ sở di truyền giống địa phương Mặc dù vấn đề này chưa được các nhà nông học, nông dân và nhiều người khác ở Bangladesh hiểu rõ, bảo tồn cơ sở di truyền nguồn giống địa phương là cực kỳ quan trọng. Có hai lý do chính, một là giống địa phương đóng vai trò lớn lao trong việc làm giàu tính đa dạng cây trồng. Tính đa dạng về giống cây trồng là chìa khóa để tiến tới hệ sinh thái- nông nghiệp ổn định chính là tính đa dạng về giống cây trồng. Hai là, chính các giống địa phương là những tài nguyên di truyền cho cả nước. Nông dân đã tạo nên được những loại hạt giống năng suất cao ở địa phương thông qua những giống nguồn gốc từ địa phương. Các giống địa phương là nguồn gốc chính yếu. Không có chúng, không thể tiến hành cải tạo được hạt giống. Ngay cả các loại giống HYV và giống lai cũng không thể tạo nên được nếu không có các giống địa phương. Không chỉ có vậy, các giống địa phương còn rất quan trọng cho tương lai. [Ghi chú Nhiều nhà khoa học của những nước đã công nghiệp hóa và của các công ty đa quốc gia cỡ lớn đã hiểu rất rõ tiềm năng của các giống địa phương về mặt tài nguyên và họ đã bắt đầu thu nhập một cơ sở di truyền giống địa phương rộng rãi từ các nước nhiệt đới là những vùng có tài nguyên về cơ sở di truyền rất phong phú]. Nếu chúng ta hiểu được tiềm năng của giống địa phương, thì chúng ta sẽ chẳng bao giờ để cho tình trạng như hiện nay xảy ra khi nhiều giống địa phương quý giá đang tiếp tục biến mất. 2. Lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống Nếu ta hiểu thật rõ các vấn đề khó khăn xảy ra khi mua hạt giống ở ngoài, hạt giống HYV và giống lai, thì có thể hiểu dễ dàng được tầm quan trọng và lợi ích của việc tự sản xuất hạt giống. Độ tin cậy và chất lượng cao Điều này được bảo đảm do người sử dụng hạt nông dân tự thu hái và bảo quản hạt nên họ hiểu rõ mọi vấn đề có liên quan tới chúng giống gì, đã thu hái và bảo quản theo phương pháp nào Tính thích ứng cao Điều này được bảo đảm bởi vì loài cây đã được gây trồng nhiều thế hệ trong điều kiện địa phương. Chuyển hạt giống thích ứng cao với hóa chất sang thích ứng với chất hữu cơ là rất quan trọng đối với nông nghiệp sinh thái. Hầu như không đắt Người nông dân tự thu hái và bảo quan hạt giống cho chính họ. Họ chỉ chi các chi phí tối thiểu về vật tư khi cần. Chi phí sản xuất do vậy giảm hẳn xuống. Luôn sẵn có Người nông dân sử dụng hạt, bảo quản chúng và có thể dùng chúng vào lúc cần. Bảo tồn di truyền Cách bảo tồn tốt nhất các giống địa phương là để nông dân trồng trọt và bảo quản hạt giống cho chính họ. Để thực hiện việc tự sản xuất hạt giống, ta cần nắm cá điểm cơ bản về công tác giống. Dưới đây, quy trình tự sản xuất giống được mô tả từ việc chọn cây đến việc bảo quản và ghi hồ sơ. Giai đoạn 1 Chọn cây và đánh dấu Nhiệm vụ đầu tiên là xác định các cây dành cho việc thu hái giống và đánh dấu cây. Việc đánh dấu là rất quan trọng để tránh không thu hoạch làm trên cây đã dành lại. Các bước chọn cây là 1. Cây khỏe mạnh không bị dịch bệnh phá hoại, vị trí phù hợp2. Cây năng suất cao kích cỡ, hình dáng, màu sắc đều tốt… 3. Có vị thơm ngon Giai đoạn 2 thu hái hạt giống Khi cây được xác định đã thành thục, thì đúng là lúc cầu thu hái. Các bước quan trọng là 1. Xác định đúng thời gian giống thành thục đúng mức2. Thu hoạch giống vào một ngày trời đẹp tránh các ngày mưa Giai đoạn 3 Phơi khô hạt giống Hạt giống đã thu hút phải được phơi khô càng sớm càng tốt. Một số hạt giống như cà chua, đu đủ cần được rửa sạch. Quá trình phơi khô là điểm quyết định xem giống có đạt chất lượng cao hay không, hay dịch bệnh có thể phát sinh từ đó. Các bước 1. Phơi khô hạt giống dưới ánh nắng mặt trời, không đùng là 2. Phơi khô hạt giống đúng mức độ. Giai đoạn 4 Làm sạch và xử lý Sau khi đã phơi khô hạt giống, ta cần làm sạch và xử lý hạt. Quá trình này bao gồm các bước 1. Loại trừ các tạp chất và hạt xấu, chỉ chọn lấy hạt tốt2. Xử lý hạt giống bằng cách trộn chúng với các chất chống côn từ để xử lý có thể đúng làTro khôLá xoan khôCác loại lá thích ứng tại địa phương Vật liệu khácGiai đoạn 5 Bảo quản, cất trữ Sau khi xử lý, hạt giống phải được cất giữ trong điều kiện sạch sẽ, khô, tối và nhiệt độ thấp càng sớm càng tốt. 1. Dùng chai hay hộp kín gió2. Để hạt cùng với các chất hút ẩm như gạo rang, tro khô, 3. Cất chai và hộp vào một chỗ khô, tối, mát Giai đoạn 6 Ghi hồ sơ và dán nhãn Ghi hồ sơ ghi các chi tiết về hạt giống và dán nhãn ghi tên trên chai và hộp đựng hạt đều rất quan trọng để xác định trong vụ tới và giữ lại các chi tiết về hạt giống cho việc tham khảo sau này. Nhãn phải gồm có số liệu hồ sơ, tên và ngày thu ra, các thông tin dưới đây cần được ghi lại vào một biểu mẫu có sẵn 1. Số liệu hồ sơ2. Tên cây địa phương, tiếng anh/tên khoa học 3. Tên loài phụ tên giống4. Ngày thu hái5. Nơi thu hái6. Tên người thu hái7. Các nhận xét mô tả tính chất của hạt giống Đối với một người nông dân, chỉ cần ghi nhãn là đủ, còn đối với một tổ chức và một nhà băng hạt giống của cộng đồng, thì việc giữ hồ sơ là điều bắt buộc. Ghi nhãn PHỤ LỤC MỘT SỐ CÂY TRỒNG THƯỜNG GẶP Ở BANGLADESK Cây đa mục đích thường gặp ở Bangladesh Stt Tên Thời gian gieo hạt Thời gian cấy trồng Ghi chú 1Đậu triềuTháng 3 – 5– Gieo thẳng 2Đậu ipilTháng 3 – 8Tháng 4- 9 3Điền thanhTháng 3 – 5Tháng 4 –84Cốt khíTháng 3 – 8–Gieo thẳng 5Chùm ngâyTháng 5 – 8–6Keo Ấn ĐộTháng 2 – 4 – –Gieo thẳng7Vông Ấn–Tháng 3 – 9Cắt gốc 8Cây bánh dầyTháng 2- 4Tháng 4 -89Cây so đũaTháng 3-6Tháng 4 -810SemsamTháng 4-6 Tháng 5-811Móng bòTháng 4-6 Tháng 5-812*Muồng đàoTháng 4-6 Tháng 5-813*Flemingia lá to Tháng 4-6 Tháng 5-8Có thể cắt gốc 14*CalianđoTháng 4 -6Tháng 5-8* Những cây này không phổ biến nhưng có sẵn ở Bangladesh. Hạt giống có sẵn ở nông trang Proshika Koitta. Cây lấy gỗ thường gặp ở Bangladesh Cây ăn quả thường gặp ở Bangladesh Ảnh bìa UnsplashTrích tác phẩm Những Bài Học Từ Thiên Nhiên Lessons from Nature – Shimpei Mukakami

trình tự sản xuất hạt giống